تاب برداشتن دیسک ترمز باعث میشود که خودرو هنگام ترمزگرفتن، دچار لرزش خیلی شدید شود. ممکن است برای شما هم این حالت پیش آمده باشد که هنگام ترمزگرفتن، سروصدای زیادی مانند جیر‌جیر یا زوزه چرخ‌ها را بشنوید و لرزش خودرو را احساس کنید. در واقع این مشکل میتواند ناشی از احتمال خراب‌شدن دیسک ترمز باشد.
حالا سوال اینجاست که چرا دیسک ترمز تاب بر می‌دارد؟ برای اینکه علت چنین مشکلی را بررسی کنید، قصد داریم در ادامه این مقاله اطلاعات جامع و مفیدی را در اختیارتان قرار دهیم. این مطلب را به‌دقت مطالعه کنید.
دلایل تاب برداشتن دیسک ترمز چیست؟
دیسک ترمز مهم‌ترین بخش سیستم ترمز به‌حساب می‌ید که باعث کاهش سرعت وسیله نقلیه میشود. بدین صورت که لنتها با آن درگیر شده و مانع از حرکت چرخ‌های خودرو می‌شوند تا خودرو متوقف شود.
هنگامی که دیسک تاب بر می‌دارد، در خودرو لرزش‌هایی رخ می‌دهد و این اتفاق با سروصدای زیادی همراه است. علت این اتفاق این است که راننده به‌صورت مداوم از ترمز استفاده می‌کند. در این صورت، گرم‌شدن ترمز تا جایی ادامه پیدا می‌کند تا کاملا داغ شود. در چنین حالتی خنک‌شدن سریع دیسک باعث میشود تا قطعه تاب بردارد و دیگر کارایی سابق را نداشته باشد.
بهجز این، دلایل دیگری هم وجود دارند که منجر به خرابی دیسک ترمز می‌شوند. مثلا نشت روغن ترمز و چسبیدن آن به سطح دیسک، تعمیر و نگهداری نامناسب، ترمز سخت، رانندگی در جاده‌های ناهموار و عیوب ساخت دیسک، نمونه‌هایی از دلایل رایج خرابی این قطعه محسوب می‌شوند.
چگونه میتوان از تاب برداشتن دیسک ترمز پیشگیری کرد؟
زمانی که به‌صورت طولانی‌مدت پشت فرمان می‌نشینید، طبیعتا استفاده بیشتری از ترمز خواهید داشت. به همین دلیل، لنت‌های ترمز سریع‌تر دچار فرسودگی می‌شوند. اگر میزان استفاده شما از خودرو متوسط است، توصیه می‌کنیم دست‌کم یک بار در سال سیستم دیسک و لنت را مورد ارزیابی قرار دهید و بابت سلامت آن‌ها مطمئن شوید.
برای خرید لنت‌های استاندارد و مناسب، پیشنهاد میشود که به مراکز پخش لنت ترمز از جمله فروشگاه لنتام مراجعه کنید. گاهی اوقات ارزان‌بودن قیمت لنت ترمز یکی از نشانههای عدم مرغوبیت و کیفیت قطعه است. آن‌گاه مجبور می‌شوید برای تعویض مکرر این قطعه هزینه‌های بیشتری را متحمل شوید. در ادامه به مهم‌ترین راه‌حل‌های جلوگیری از تاب برداشتن دیسک ترمز اشاره کرده‌ایم.
- از سپر به سپر حرکت کردن با خودروی جلویی خودداری کنید؛
- هنگام عصبانیت رانندگی نکنید؛
- از گرفتن ترمز شدید اجتناب کنید؛
- از جاهای پرآب عبور نکنید؛
- از لنت‌های باکیفیت استفاده کنید؛
- روی دیسک آب داغ نریزید.
چگونه میتوان تشخیص داد که دیسک ترمز خراب شده است؟
همانطور که اشاره کردیم، دیسک ترمز در توقف خودرو نقش مهمی دارد. ازاین‌رو، درصورتیکه با مشکل مواجه شود، اگر بتوانید هرچه سریع‌تر علت خرابی را تشخیص دهید و به رفع آن بپردازید، در واقع از رخداد مشکلات بعدی که دامن‌گیر قطعات دیگر هم می‌شوند، پیشگیری کرده‌اید.
اگر به ایمنی خودروی خود اهمیت می‌دهید، با ما نشانههای تاب برداشتن دیسک ترمز را بشناسید تا درصورت مشاهده یکی از این نشانه‌ها، با مراجعه به تعمیرگاه‌های معتبر نسبت به تعمیر یا تعویض قطعه اقدام کنید.
- کنترل دشوار خودرو و کشیده‌شدن خودرو و فرمان به جهتی دیگر هنگام گرفتن ترمز
- شنیده‌شدن صدای سوت از چرخ‌ها (این صدا نشانه آسیب به سطح دیسک چرخ است.)
- لرزش زیاد در پدال ترمز و فرمان خودرو هنگام ترمزگیری
- کاهش‌یافتن قدرت ترمزگیری و نیاز به فشردن زیاد پدال
- وجود شیارهای مختلف یا ایجاد فرورفتگی در سطح دیسک
- کم‌شدن ضخامت دیسک ترمز
علت تاب برداشتن دیسک ترمز چیست؟
جدا از دلیلی که پیش‌تر در مورد تاببرداشتن دیسک ترمز گفتیم، باید این نکته را هم بیفزاییم که دیسکها ثابت نیستند و به‌طور مکرر با چرخ‌ها می‌چرخند. با گذر زمان، آلودگی‌هایی در سطح دیسک به‌وجود می‌آید و باعث میشود که این قطعات تاب بردارند و سطح آن‌ها ناهموار شود. همین عوامل دلیلی موجه بر آسیب‌دیدن سطح فلزی دیسک‌هاست.
گرمای زیاد هم علت دیگری بر تاب برداشتن دیسک ترمز است. ترمزگرفتن‌های مکرر، منجر به ساییده‌شدن لنت ترمز میشود. جداشدن مواد از لنت و چسبیدن آن‌ها به سطح دیسک باعث تاببرداشتن این قطعه خواهد شد. اگر راننده در جاده با سرعت بالایی ترمز بگیرد، گرمای زیاد حاصل از اصطکاک باعث تضعیف سیستم خودرو و خرابی دیسکها میشود.
نشانههای تاب داشتن دیسک ترمز چرا دیسک ترمز تاب می‌خورد؟
زمانی که با سرعت بالا درحال رانندگی هستید و ناگهان با دیدن مانع پای خود را روی ترمز می‌گذارید، لنتها با شدت زیاد روی دیسکها فشرده می‌شوند و اصطکاک ایجاد می‌کند تا چرخش چرخ‌ها کند، و در نهایت خودرو متوقف شود.
دیسک ترمز از آن قسمت‌هایی است که بیشترین درگیری را در فرایند ترمز دارد. اگر دیسکها تاب داشته باشند، شما نمی‌توانید به‌خوبی ترمز بگیرید. حال که با علل تاب برداشتن دیسک ترمز آشنا شدید، باید بدانید که ازطریق چه عواملی میتوان این موضوع را تشخیص داد و در جهت رفع این مشکل اقدام کرد. 3 مشکل رایجی که مشکل‌داربودن دیسکها را نشان می‌دهند، عبارت‌اند از:
- ضربه‌زدن پدال ترمز: هنگام فشاردادن پدال ترمز حتی اگر خیلی آرام باشد، شما ضربه‌ای را از سمت آن احساس خواهید کرد.
- لرزش چرخ‌ها و فرمان‌ها: ارتعاشات ناشی از تاب برداشتن دیسک ترمز میتواند ازطریق کالیپرهای ترمز به چرخ‌ها و فرمان ماشین منتقل شود.
- ایجاد سروصدا هنگام ترمز: زمانی که سطح دیسک ترمز ناهموار باشد، لنتها در فواصل نامنظم دیسک را لمس می‌کنند. این موضوع باعث ایجاد سروصدا هنگام ترمزگرفتن خواهد شد.
عوارض های تاب داشتن دیسک ترمز
همه قطعاتی که در سیستم ترمز به‌کار رفته‌اند، در نوع خود نقشی مهم و حیاتی دارند. اما برخی از آن‌ها مانند دیسک اهمیتی دوچندان دارد. این قطعه در شرایط سخت و تحت فشار بالایی کار می‌کند. ازاین‌رو اگر نسبت به خرابی و تاب برداشتن دیسک ترمز بی‌توجه باشید، این موضوع هم باعث خرابی لنت ترمز میشود و هم سلامت سرنشینان را به خطر می‌اندازد.
از شما بهعنوان یک راننده خوب انتظار می‌رود که درمورد علائم، دلایل و عوارض خرابی قطعات ماشین خود مانند لنت و دیسک که اجزای مهمی از سیستم ترمز هستند، آگاه باشید تا بهموقع نسبت به تعویض یا خرید لنت ترمز و دیسک اقدام کنید.
1.از مهم‌ترین خطرات تاب‌داشتن دیسک، افزایش‌یافتن زمان توقف خودرو است. این حالت مشکلات زیادی را برای شما به‌دنبال دارد.
2.عدم کارکرد ترمزها به‌صورت موقت از دیگر مشکلات ناشی از تاب برداشتن ترمز است. وقتی دیسک تاب بردارد، لنتها به‌صورت طبیعی به جلو و عقب تکان می‌خورند، همین امر، باعث کف‌کردن روغن ترمز میشود.
3. سیستم ترمز به‌شکل صحیح فشار هیدرولیک مناسب را دریافت نمی‌کند. زمانی که شما هرچند به‌طور موقت کنترل سیستم خودرو را از دست بدهید، امکان دارد با خطرات زیادی ازجمله برخورد با اطراف و تصادف با خودروهای دیگر مواجه شوید.
به‌طور طبیعی، سیستم ترمز به‌گونه‌ای طراحی شده که همه قطعات با کمترین میزان خطا و بالاترین کارایی در یک پروسه حساب‌شده خودرو را متوقف کنند. اما در شرایطی که دیسکها دچار مشکل شوند، باید فوری کنترل این مشکل را به دست بگیرید؛ چراکه عوارض تاببرداشتن دیسک شدید است و باعث خرابی سایر قطعات سیستم خواهد شد.
چگونه میتوان تاب دیسک ترمز را رفع کرد؟
اولین کاری که باید برای رفع تاب برداشتن دیسک ترمز انجام دهید، این است که وقتی می‌خواهید سرعت خودرو را کاهش دهید، دنده را به‌سمت پایین هدایت کنید. توقف شما باعث میشود لرزشی در ترمز نداشته باشید.
قبل‌از سوارشدن چندین بار ترمز خودرو را تست کنید تا از عملکرد صحیح آن مطمئن شوید. اگر مشکلی در ترمزگرفتن دارید، حتما به تعمیرکارانی که به کیفیت کار آن‌ها اعتماد دارید، مراجعه کنید.
روشهای تست تاب دیسک ترمز
با توجه به اهمیت دیسک بر دقت و ایمنی رانندگی شما، اگر این قطعه تاب بردارد، از ادامه‌دادن به رانندگی اجتناب کنید و فورا خودرو را با کمک یدک‌کش به تعمیرگاه برسانید؛ چراکه رانندگی با دیسک تاب‌برداشته منجر به خربی سیستم ترمز میشود و میتواند به خودتان و اطرافیان‌تان آسیب برساند.
حالا در این میان اگر تردید دارید که دیسک شما تاب برداشته یا نه و چه زمانی باید اقدام به تعویض کنید، یک سری مراحل وجود دارد که در ادامه آورده شده است. اگر از انجام آن‌ها پاسخ مثبتی دریافت کردید، فورا نسبت به رفع مشکل اقدام کنید تا اخلال موجود در دیسک به سایر قطعات سرایت نکند.
مرحله اول: خودرو را برای رانندگی کوتاه به حرکت درآورید و ترمز را فشار دهید. اگر متوجه لرزش پدال ترمز شدید، خیلی فوری دیسکها را بررسی کنید؛ چراکه این اتفاق نشانه‌ای از تاب برداشتن دیسک ترمز است.
مرحله دوم: ماشین را روی سطح صاف پارک، و ترمز دستی را فعال کنید. خودرو را خاموش کنید و سپس به بررسی هر 2 سمت راننده و سرنشین بپردازید. مطمئن شوید که دیسکها در وضعیت متعادلی هستند. اگر ترمزهای دیسکی 4 چرخ دارید، دیسکهای عقب را هم مورد ارزیابی قرار دهید.
مرحله سوم: برای بازکردن مهره‌های چرخ، از آچاری که در ابزار ماشین‌تان وجود دارد استفاده کنید. مهره‌ها نباید به‌طور کامل باز شوند؛ شل‌کردن آن‌ها کافی است.
مرحله چهارم: جک را زیر ماشین قرار دهید و آن را بلند کنید تا لاستیک 10 سانتی‌متر یا بیشتر از سطح زمین فاصله بگیرد. سپس پایه جک را تنظیم کرده و آن را زیر محور خودرو قرار دهید.
مرحله پنجم: پیچ یا مهره‌های چرخ را کاملا باز، و چرخ را باز کنید. اگر دیسک ترمز کثیف است یا گردوغبار دارد، پاک‌سازی آن را انجام دهید.
مرحله ششم: لبه مستقیم خط‌کش را از قسمت طول روی سطح دیسک ترمز نگه دارید و بین دیسک ترمز و خط‌کش را بررسی کنید. فاصله بین آن‌ها نشانه‌ای از تاب برداشتن دیسک ترمز است. در این شرایط تعمیر بی‌فایده بوده و باید نسبت به تعویض قطعه اقدام کنید. اگر یکی از دیسکها تاب ندارد، دست از کاوش خود برندارید و دیسکهای دیگر را بررسی کنید.
عواقب رانندگی با دیسک ترمز دارای تاب
ترمزهای شما بخش مهمی از ایمنی ماشین شما و دیگر خودروها را تامین می‌کنند. بنابراین، درصورت تاب برداشتن دیسک ترمز اگر نسبت به تعویض آن بی‌توجه باشید، جان خود و دیگران را در معرض خطر قرار می‌دهید. طبق گزارش‌های تصادفات جاده‌ای، ترمزهای معیوب یکی از چند علت اصلی تصادف در طول سال است.
با تعویض بهموقع دیسکهای آسیب‌دیده، از هزینه‌های گزافی که ممکن است به سایر اجزا وارد شود یا براثر تصادف به خود شما تحمیل شود، جلوگیری خواهید کرد. پس دلایل تاب برداشتن دیسک را بشناسید و به نشانههای خرابی این قطعه بیشتر دقت کنید.
صدای جیغ و سوتی که از دیسکهای فرسوده شنیده میشود، توقف خودرو در مدت‌زمان طولانی‌تر، لرزش غیرعادی فرمان یا کشیده‌شدن آن به‌سمت دیگر در هنگام ترمزگیری، پدال ترمز ضربان‌دار، علائم خراش ظاهری یا مشاهده لبه بزرگ در قسمت بیرونی دیسک نشان می‌دهد که باید هرچه سریع‌تر از رانندگی دست بردارید و به فکر راه‌حلی برای این مشکل باشید.
جمع‌بندی
دیسک ترمز از آلیاژهای محکمی تولید شده و کمتر پیش می‌آید که دچار مشکلاتی مانند تاببرداشتن شود. اما زمانی که سطح دیسک نامتوازن شود، راننده با فشاردادن هنگام ترمزگیری، با تکان‌های شدید پدال و البته فرمان مواجه خواهد شد. در حالت عادی، تاب برداشتن دیسک ترمز مشخص نیست و علائم آن زمانی آشکار میشود که پدال را فشار می‌دهید. در این شرایط با تکان‌های شدیدی مواجه می‌شوید که هشداری برای خرابی دیسک هستند.
مهم‌ترین عاملی که باعث میشود دیسک خودرو تاب بردارد، گرم و سرد شدن سریع آن است. افرادی که سبک رانندگی خشنی دارند یا کسانی که در ترافیک‌های شدید رانندگی می‌کنند، به دفعات بیشتری مجبور به استفاده از ترمز هستند. این کار باعث داغ‌شدن دیسک میشود. برخی رانندگان به‌اشتباه برای خنک‌کردن دیسک، روی آن آب می‌ریزند. این کار در واقع باعث میشود که قطعه تاب بردارد و شما برای تعمیر یا تعویض آن دست‌به‌کار شوید.
سوالات متداول
دیسک ترمز ممکن است دچار چه خرابیهای دیگری شود؟
بهجز تاببرداشتن، این قطعه ممکن است لبهدار، لاغر یا خشدار شود. این مشکلات میتواند ناشی از فشردهشدن لنتها، استفاده از دیسکهای بیکیفیت و عدم تعویض بهموقع لنتها باشد.
چگونه میتوان عمر مفید دیسک ترمز را افزایش داد؟
طول عمر دیسک ترمز با رانندگی شما ارتباط مستقیمی دارد. بهعنوان مثال همانطور که رانندگی بیش از حد باعث فرسودگی لنت ترمز میشود، رانندگی صحیح هم از دیگر عوامل موثر بر افزایش طول عمر دیسک ترمز است.
چه زمانی باید دیسک ترمز را تعویض کرد؟
با مشاهده نشانههای خرابی دیسک حتما از تخصص افراد باتجربه و تعمیرکاران حرفهای برای شناسایی مشکل کمک بگیرید. درصورتیکه مدت زیادی از خرابی دیسکها گذشته باشد یا شدت خرابی آن زیاد باشد، تعمیرکار راهی بهجز تعویض نخواهد داشت.
