علت ها و نشانه های خرابی ترمز دستی چیست؟

ترمز دستی، یکی از اجزای حیاتی سیستم ترمز خودرو است که نقش مهمی در ایمن نگه داشتن خودرو در هنگام پارک یا در شرایط اضطراری ایفا می‌کند. خرابی این سیستم می‌تواند عواقب جبران‌ناپذیری به همراه داشته باشد. بنابراین، آشنایی با علت خرابی ترمز دستی و علل بروز آن، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.خرابی ترمز دستی معمولاً می‌تواند به دلایلی مانند کشیدگی یا پارگی کابل، فرسودگی لنت‌ها، یا نقص در مکانیزم قفل‌کننده رخ دهد. نگهداری و سرویس منظم این سیستم می‌تواند از بروز مشکلات جلوگیری کند و ایمنی خودرو را تضمین کند. در صورت مشاهده هرگونه نشانه خرابی، باید سریعاً به تعمیرگاه مراجعه کرد.

علت‌های خرابی ترمز دستی

چندین عامل می‌توانند به خرابی ترمز دستی منجر شوند که با رعایت آن‌ها سیستم ترمز شما کمتر دچار استهلاک خواهد شد. این موارد، عبارتند از:

1.سایش و فرسودگی لنت‌ها و دیسک‌های ترمز

یکی از اصلی‌ترین دلایل خرابی ترمز دستی، سایش و فرسودگی لنت‌ و دیسک‌های ترمز است. لنت‌های ترمز در هنگام ترمزگیری با دیسک‌های ترمز اصطکاک ایجاد می‌کنند و در نتیجه حرارت زیادی تولید می‌شود. این حرارت و اصطکاک مداوم، به مرور زمان لنت‌ها را نازک‌تر می‌کند و مواد تشکیل‌دهنده آن‌ها ساییده می‌شود.

همچنین، دیسک‌های ترمز نیز در اثر این اصطکاک دچار خراشیدگی، ترک خوردگی و تغییر شکل می‌شوند. زمانی که لنت‌ها و دیسک‌ها به حد کافی فرسوده شوند، دیگر نمی‌توانند نیروی اصطکاک کافی برای توقف خودرو ایجاد کنند.

علائم فرسودگی لنت‌ها و دیسک‌ها شامل:

• کاهش کارایی ترمز دستی: یکی از واضح‌ترین علائم این مشکل، کاهش قدرت ترمزگیری و نیاز به کشیدن بیشتر اهرم ترمز دستی برای توقف خودرو است. این بدان معناست که برای نگه داشتن خودرو در جای خود باید نیروی بیشتری به اهرم ترمز دستی وارد کنید.
• ایجاد صداهای غیرعادی: هنگام ترمزگیری، صداهای ساییدگی، سوت کشیدن یا لرزش ممکن است شنیده شود که نشان‌دهنده فرسودگی لنت‌ها یا دیسک‌ها است. این صداها به‌دلیل اصطکاک بین سطوح فلزی فرسوده ایجاد می‌شوند.
• لرزش پدال ترمز: در برخی موارد، فرسودگی دیسک‌های ترمز می‌تواند علت خرابی ترمز دستی و باعث لرزش پدال ترمز هنگام ترمزگیری شود. این لرزش به‌دلیل ناهموار شدن سطح دیسک‌ها و ایجاد لرزش در سیستم ترمز به‌وجود می‌آید.

2.اهمیت تعویض به موقع لنت‌ها و دیسک‌ها:

تاخیر در تعویض لنت‌ها و دیسک‌های فرسوده ترمز عواقب جدی و خطرناکی را به همراه دارد. این قطعات فرسوده نه‌تنها کارایی ترمز دستی را کاهش می‌دهند، بلکه بر عملکرد کلی سیستم ترمز خودرو نیز تاثیر منفی می‌گذارند.

افزایش طول توقف خودرو: یکی از مهم‌ترین عواقب فرسودگی لنت‌ها و دیسک‌ها، افزایش طول مسافتی است که خودرو برای توقف کامل به آن نیاز دارد. این مسئله در شرایط اضطراری می‌تواند بسیار خطرناک باشد و احتمال وقوع تصادفات را افزایش دهد.

آسیب به سایر اجزای سیستم ترمز: لنت‌ها و دیسک‌های فرسوده باعث ایجاد اصطکاک و حرارت بیش از حد در سیستم ترمز می‌شوند و از علت خرابی ترمز دستی هستند. این حرارت می‌تواند به سایر اجزای سیستم ترمز مانند کالیپرها، شیلنگ‌های ترمز و حتی دیسک‌های ترمز آسیب برساند و باعث خرابی‌های جدی‌تر شود. همچنین، ذرات فلزی حاصل از سایش لنت‌ها و دیسک‌ها ممکن است وارد سیستم ترمز شده و به اختلال در عملکرد آن بینجامد.

پیشگیری از بروز تصادفات: یکی از مهم‌ترین دلایل تعویض به موقع لنت‌ها و دیسک‌های ترمز، افزایش ایمنی خودرو و جلوگیری از بروز تصادفات است. ترمزهای سالم و کارآمد به راننده اطمینان می‌دهند که می‌تواند در هر شرایطی خودرو را به سرعت و ایمنی متوقف کند.

نشانه‌های خرابی ترمز دستی

اگر با هر یک از نشانه‌های زیر مواجه شدید، احتمالا ترمز دستی خودروی شما دچار مشکل شده است و باید هرچه سریع‌تر به تعمیرگاه مراجعه کنید:

1.کشیدگی بیش از حد ترمز دستی

یکی از واضح‌ترین علت خرابی ترمز دستی، حرکت خودرو پس از کشیدن کامل اهرم ترمز دستی است. این یعنی ترمز دستی به اندازه کافی قدرت ندارد تا خودرو را در جای خود ثابت نگه دارد. این مشکل می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد، از جمله فرسودگی لنت‌ها و دیسک‌های ترمز، خرابی کابل‌های ترمز دستی یا تنظیم نادرست سیستم ترمز.

2.عدم توانایی خودرو در کنترل سرعت در هنگام کشیدن ترمز دستی

وقتی شما اهرم ترمز دستی را می‌کشید، مکانیزمی فعال می‌شود که به برقراری ارتباط لنت‌های ترمز با دیسک‌های ترمز و ایجاد اصطکاک کمک می‌کند. این اصطکاک باعث توقف خودرو می‌شود. اما اگر لنت‌ها و دیسک‌ها فرسوده شده باشند یا کابل‌های ترمز دچار مشکل باشند، این اصطکاک به اندازه کافی ایجاد نمی‌شود و خودرو همچنان می‌تواند حرکت کند.

3.روشن شدن چراغ هشدار

روشن ماندن چراغ هشدار ترمز دستی در داشبورد، نشان‌دهنده وجود مشکلی در سیستم ترمز است. این چراغ معمولا به‌صورت نماد یک دست ترمز با یک علامت تعجب نمایش داده می‌شود. روشن شدن این چراغ می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد، از جمله خرابی ترمز دستی، کم بودن روغن ترمز یا وجود مشکلی در سنسورهای ترمز.

چرا این چراغ روشن می‌شود؟

سیستم ترمز خودرو به سنسورهایی مجهز است که دائماً وضعیت سیستم ترمز را بررسی می‌کنند. اگر این سنسورها علت خرابی ترمز دستی را تشخیص دهند، چراغ هشدار ترمز را روشن می‌کنند تا راننده از وجود مشکل آگاه شود. روشن ماندن این چراغ می‌تواند به دلایل مختلفی باشد، از جمله:

• خرابی ترمز دستی: اگر ترمز دستی به‌درستی کار نکند، این چراغ روشن می‌شود.
• کم بودن روغن ترمز: کاهش سطح روغن ترمز می‌تواند باعث روشن شدن این چراغ شود.
• خرابی سنسورها: گاهی اوقات، ممکن است سنسورهای ترمز دچار مشکل شوند و به اشتباه این چراغ را روشن کنند.

4.سفت شدن ترمز دستی

یکی از علت خرابی ترمز دستی، سفت شدن بیش از حد اهرم ترمز دستی است. این بدان معناست که برای کشیدن اهرم و فعال کردن ترمز دستی، باید نیروی بیشتری نسبت به حالت عادی اعمال کنید. سفت شدن ترمز دستی می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد، از جمله:

• خرابی کابل‌های ترمز دستی: کابل‌های ترمز دستی ممکن است در اثر زنگ‌زدگی، پوسیدگی یا اصطکاک با سایر قطعات دچار سایش شده و حرکت آن‌ها دشوار شود.
• گیر کردن لنت‌ها یا مکانیزم‌های داخلی ترمز دستی: ممکن است لنت‌ها به‌دلیل زنگ‌زدگی یا جمع شدن آلودگی در مکانیزم ترمز گیر کرده و حرکت آزاد اهرم را محدود کنند.
• تنظیم نادرست ترمز دستی: در برخی موارد، تنظیم نامناسب ترمز دستی می‌تواند باعث سفت شدن بیش از حد اهرم شود.

چرا سفت شدن ترمز دستی مشکل‌ساز است؟

• دشواری در استفاده: سفت شدن ترمز دستی باعث می‌شود که کشیدن و آزاد کردن آن دشوار باشد و در نتیجه استفاده از آن را برای راننده آزاردهنده کند.
• افزایش احتمال آسیب به مکانیزم ترمز: اعمال نیروی زیاد برای کشیدن اهرم ترمز دستی می‌تواند به مکانیزم داخلی ترمز آسیب برساند.
• کاهش عمر مفید کابل‌ها و لنت‌ها: سفت شدن ترمز دستی باعث می‌شود که کابل‌ها و لنت‌ها تحت فشار بیشتری قرار بگیرند و عمر مفید آن‌ها کاهش یابد.

5.شل شدن ترمز دستی

شل شدن ترمز دستی از علت خرابی ترمز دستی بوده و به این معنی است که با کشیدن اهرم ترمز دستی، خودرو به اندازه کافی ثابت نمی‌شود و ممکن است حرکت کند. این مشکل نیز می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد، از جمله:

• فرسودگی لنت‌های ترمز: اگر لنت‌های ترمز فرسوده شده باشند، اصطکاک کافی برای نگه داشتن خودرو ایجاد نمی‌شود.
• خرابی کابل‌های ترمز دستی: قطع شدن یا کشیدگی بیش از حد کابل‌های ترمز می‌تواند باعث شل شدن ترمز دستی شود.
• تنظیم نادرست ترمز دستی: تنظیم نامناسب ترمز دستی می‌تواند باعث شود که اهرم به اندازه کافی لنت‌ها را به دیسک‌ها فشار ندهد.

چرا شل شدن ترمز دستی خطرناک است؟

• خطر لغزش خودرو: در سطوح شیب‌دار یا لغزنده، شل بودن ترمز دستی می‌تواند باعث لغزش خودرو شود.
• ایجاد تصادف: در صورت شل بودن ترمز دستی، خودرو ممکن است به‌طور ناگهانی حرکت کند و باعث ایجاد تصادف شود.

6.لغزیدن خودرو روی سطح شیب‌دار

لغزیدن خودرو روی سطح شیب‌دار پس از کشیدن ترمز دستی، یکی از واضح‌ترین علت خرابی ترمز دستی است. این مشکل نشان می‌دهد که ترمز دستی به اندازه کافی قوی نیست تا خودرو را در برابر نیروی گرانش نگه دارد. دلایل اصلی این مشکل، عبارتند از:

• فرسودگی لنت‌ها و دیسک‌های ترمز: لنت‌های فرسوده اصطکاک کافی ایجاد نمی‌کنند و دیسک‌های آسیب‌دیده نمی‌توانند نیروی اصطکاک را به خوبی منتقل کنند.
• خرابی کابل‌های ترمز دستی: کابل‌های پوسیده یا کشیده‌شده نمی‌توانند نیروی کافی برای فعال کردن ترمز دستی ایجاد کنند.
• تنظیم نادرست ترمز دستی: تنظیم نامناسب ترمز دستی باعث می‌شود که لنت‌ها به اندازه کافی به دیسک‌ها فشار نیاورند.

چرا لغزیدن خودرو خطرناک است؟

لغزیدن خودرو روی سطح شیب‌دار می‌تواند باعث آسیب دیدن خودرو، صدمه دیدن سرنشینان و حتی ایجاد تصادف شود.

چه باید کرد؟

اگر خودروی شما روی سطح شیب‌دار لغزید، به‌هیچ‌عنوان با کشیدن ترمز دستی آن را متوقف نکنید. این کار می‌تواند باعث آسیب دیدن سیستم ترمز یا حتی واژگون شدن خودرو شود چون این مسئله از علت خرابی ترمز دستی است. در عوض، سعی کنید با استفاده از ترمزهای معمولی سرعت خودرو را کاهش دهید و در یک مکان امن توقف کنید. پس از آن، هر چه سریع‌تر به یک مکانیک مراجعه کنید تا مشکل ترمز دستی را برطرف سازد.

7.تأثیر گرد و غبار و آلودگی بر عملکرد ترمز

گرد و غبار و آلودگی محیطی تاثیر مخربی بر عملکرد سیستم ترمز خودرو دارند. ذرات ریز گرد و غبار و آلودگی که روی لنت‌ها و دیسک‌های ترمز می‌نشینند، به کاهش اصطکاک بین این دو قطعه منجر می‌شوند و در نتیجه قدرت ترمزگیری خودرو را کاهش می‌دهند. علاوه بر این، این ذرات می‌توانند باعث ایجاد لایه‌هایی روی سطوح ترمز شوند که مانع از تماس مستقیم لنت‌ها و دیسک‌ها شده و عملکرد سیستم ترمز را به شدت مختل کنند. در نتیجه، خودرو برای توقف به مسافت بیشتری نیاز پیدا کرده و خطر تصادفات افزایش می‌یابد.

برای بهبود عملکرد ترمز در شرایط آلوده، توصیه می‌شود:

• به‌طور مرتب ترمزها را تمیز کنید: با استفاده از هوای فشرده یا آب و شوینده‌های مخصوص، گرد و غبار و آلودگی را از روی لنت‌ها و دیسک‌ها پاک کنید.
• از لنت‌های ترمز با کیفیت استفاده کنید: لنت‌های باکیفیت دارای مواد اصطکاکی بهتری هستند و در برابر سایش و آلودگی مقاوم‌ترند.
• سرویس‌های دوره‌ای خودرو را به‌طور منظم انجام دهید: در طول سرویس‌های دوره‌ای، مکانیک خودرو وضعیت لنت‌ها و دیسک‌های ترمز را بررسی کرده و در صورت نیاز آن‌ها را تعویض می‌کند.

8.یخ‌زدگی سیستم ترمز الکترونیکی

یکی از علت خرابی ترمز دستی، یخ‌زدگی سیستم ترمز الکترونیکی است که می‌تواند در شرایط آب‌وهوایی سرد و یخبندان رخ دهد و عملکرد سیستم ترمز را به شدت مختل کند. این پدیده به‌ویژه در مناطقی که دمای هوا به زیر صفر می‌رسد، شایع‌تر است. در این شرایط، رطوبت موجود در هوا می‌تواند در قطعات فلزی سیستم ترمز یخ زده و باعث گیر کردن اجزای متحرک شود. یخ‌زدگی می‌تواند منجر به کاهش قدرت ترمز، عدم پاسخگویی ترمزها و حتی قفل شدن چرخ‌ها شود.

برای جلوگیری از این مشکل، توصیه می‌شود در روزهای سرد و یخبندان، از گرمکن‌های مخصوص خودرو استفاده کنید و قبل از حرکت، اطمینان یابید که تمام قطعات خودرو به خوبی گرم شده‌اند. همچنین، استفاده از ضدیخ مناسب در سیستم خنک‌کننده خودرو نیز می‌تواند از یخ‌زدگی سایر اجزای خودرو جلوگیری کند.

9.آزاد نشدن ترمز دستی حین حرکت خودرو

آزاد نشدن کامل ترمز دستی حین حرکت خودرو یکی از مشکلات جدی است که می‌تواند عواقب خطرناکی به‌دنبال داشته باشد. این مشکل معمولا به دلایل مختلفی از جمله فرسودگی کابل‌های ترمز دستی، گیر کردن لنت‌ها، تنظیم نادرست مکانیزم ترمز دستی یا یخ‌زدگی اجزای سیستم در هوای سرد رخ می‌دهد.

ادامه رانندگی با ترمز دستی نیمه‌کِشیده باعث افزایش اصطکاک، گرم شدن بیش از حد ترمزها، کاهش کارایی ترمز، افزایش مصرف سوخت و در موارد شدیدتر، آسیب دیدن قطعات سیستم ترمز می‌شود. علاوه بر این، کشیدن مداوم ترمز دستی می‌تواند باعث قفل شدن چرخ‌ها و از دست رفتن کنترل خودرو شود.

در صورت مواجهه با علت خرابی ترمز دستی، باید خودرو را در مکانی امن متوقف کرده و با احتیاط و بدون کشیدن ترمز دستی، به تعمیرگاه مراجعه کنید تا مشکل به‌طور کامل برطرف شود.

فروشگاه لنتام: انتخابی مطمئن برای خرید لنت ترمز

اگر علت خرابی ترمز دستی در خودرو شما مشاهده شد، نگران نباشید. لنتام، به‌عنوان یک مرجع تخصصی در زمینه خرید لنت ترمز، طیف گسترده‌ای از محصولات باکیفیت را برای انواع خودروها عرضه می‌کند. با بهره‌گیری از دانش و تجربه کارشناسان خود، لنتام به شما کمک می‌کند تا لنت ترمز مناسب برای خودروی خود را انتخاب کرده و از ایمنی و عملکرد مطلوب ترمزهای خود اطمینان حاصل کنید. در فروشگاه لنتام، شما می‌توانید انواع لنت ترمز، از جمله لنت‌های سرامیکی، فلزی و ارگانیک را با برندهای معتبر جهانی و ایرانی پیدا کنید.