شاید تصور کنید که لنت ترمز و دیسک اصلیترین اجزای سیستم ترمز هر خودرو هستند؛ اما باید بدانید که در این سیستم، قطعه‌ای به نام کالیپر وجود دارد که اهمیت وجود آن کمتر از سایر قطعات نیست؛ اما کالیپر ترمز چیست؟ هنگامی که پای خود را روی پدال ترمز می‌گذارید، مایع ترمز از سیلندر اصلی حرکت کرده و به داخل کالیپر می‌رود. این کار باعث میشود لنت‌ها با دیسک تماس پیدا کنند. کالیپر از متریال بسیار مقاومی ساخته میشود تا توانایی تحمل گرمای ایجاد شده در هنگام ترمز گرفتن را داشته باشد.
کالیپر ترمز چیست و چه کاربردی دارد؟
در پاسخ به این سوال که کالیپر ترمز چیست، باید گفت این قطعه بخش مهمی از سیستم توقف خودرو است که در روند کاهش سرعت اتومبیل نقش مهمی دارد. وظیفه اصلی این قطعه، اعمال فشار به روغن ترمز و بخش دیسک است.
نحوه فعالیت کالیپر به این گونه بوده که با وارد شدن فشار به سیال ترمز، پیستون‌های آن به طرف قسمت‌های بیرونی حرکت می‌کنند. در نتیجه فشار مورد نیاز به دیسک ترمز وارد شده و خودرو متوقف خواهد شد. نحوه نصب و تعداد کالیپر به نوع سیستم ترمز خودرو بستگی دارد.
در ترمزهای دیسکی، دو کالیپر در سمت چپ و راست دیسک نصب می‌شوند. نحوه کنترل این قطعه با کمک یک سیستم فشار هیدرولیکی انجام می‌گیرد. در حال حاضر دو نوع کالیپر به نام‌های کالیپر ثابت و کالیپر شناور در بازار موجود هستند که وظیفه کلی آن‌ها با یکدیگر تفاوتی ندارد.
تفاوت این دو، مربوط به مکانیسم و نحوه عملکردشان در روند توقف خودرو است. این قطعه مهم درست مانند یک گیره در بخش فوقانی روتور جای گرفته است. کالیپر و روتور در کنار هم به ایجاد اصطکاک لازم برای توقف خودرو کمک می‌کنند.
به‌علاوه، لنت ترمز و پیستون‌ها در داخل کالیپر قرار می‌گیرند. به‌طور خلاصه، کالیپر ترمز روند توقف خودروی در حال حرکت را با تبدیل انرژی جنبشی به انرژی مکانیکی انجام می‌دهد. این انرژی از طریق اصطکاک بین لنت و دیسک به دست می‌آید. عملکرد صحیح این قطعه برای کارایی درست سیستم ترمز الزامی است.
چه زمانی باید کالیپر ترمز را تعویض کنیم؟
حال که می‌دانید کالیپر ترمز چیست و چه کاربردی دارد، باید درباره زمان تعویض این قطعه نیز اطلاعاتی داشته باشید. کالیپر نسبت به قطعاتی مانند لنت، طول عمر بیشتری دارد؛ ولی این موضوع به معنای عدم خرابی آن نیست. در صورتی که لنت ترمز یا روتور‌ها به موقع تعویض نشوند، کالیپر سریع‌تر دچار خرابی خواهد شد.
در نتیجه، لنت‌های فرسوده و روتور‌های تاب‌خورده، دو عامل اصلی خرابی این قطعه محسوب می‌شوند. به‌طور کلی زمانی که کالیپر دچار فرسودگی و آسیب شود، دیگر عملکرد دقیقی برای هماهنگی با سایر اجزای سیستم ترمز نخواهد داشت. در این زمان باید گفت که کالیپر نیاز به تعویض دارد.
نشانه‌های خرابی کالیپر ترمز در خودرو
هر یک از اجزای اتومبیل پس از خرابی از خود نشانه‌های خاصی بروز می‌دهند. این نشانه‌ها بهعنوان یک آژیر خطر عمل می‌کنند. در صورتی که این نشانه‌ها را بشناسید، برای تعویض به موقع این قطعه اقدام کرده و از عواقب جدی آن جلوگیری خواهید کرد؟ اما نشانه‌های خرابی کالیپر ترمز چیست؟
-
نشت روغن زیر خودرو
در صورتی که متوجه شده‌اید که بخش موتور، قسمت زیر خودرو و چرخ‌ها با نشتی روغن مواجه شده‌اند، سریعاً باید برای بررسی سیستم ترمز اقدام کنید؛ زیرا این نشتی میتواند علامت مهمی برای خرابی کالیپر باشد.
-
نرمی یا سفتی غیرعادی پدال ترمز
میزان نرمی یا سفتی پدال ترمز باید همیشه در حد استاندارد باشد. در صورتی که پدال از حد معمول شل‌تر شده یا برای فشردن به نیروی بیشتری نیاز داشته باشد، باید مستقیماً به سراغ کالیپر بروید. از طرف دیگر، یک فشار کوچک به پدال باید خودرو را به سرعت متوقف کند. عدم توقف به موقع نیز نشانه خرابی این قطعه است.
-
روشن شدن چراغ ترمز
یکی دیگر از نشانه‌هایی که در رابطه با پرسش کالیپر ترمز چیست بیان میشود، روشن شدن چراغ ترمز است. این عامل بیانگر وجود یک عیب در سیستم ترمز خودرو است. خرابی کالیپر نیز باعث روشن شدن این چراغ میشود. بنابراین، در صورت روشن شدن این چراغ، اتومبیل خود را به یک تعمیرکار نشان دهید.
-
به حرکت در آمدن خودرو پس از ترمز گرفتن
حرکت کردن ماشین پس از ترمز اصلاً عادی نیست. این مشکل ممکن است مربوط به خرابی کالیپر ترمز باشد. پس در صورت مواجه شدن با این مشکل، آن را جدی بگیرید.
-
شنیده شدن صدای غیر عادی از سیستم ترمز
در حالت عادی پس از فشار دادن پدال ترمز، هیچ صدای آزار‌دهنده‌ای به گوش نمی‌رسد؛ اما در صورتی که بعد از ترمز گرفتن صدای خاصی را شنیده‌اید، باید به‌دنبال یک نقص در سیستم ترمز باشید. این نقص ممکن است مربوط به کالیپر باشد.
-
انحراف خودرو به یک سمت
به‌طور کلی انحراف خودرو به یک سمت یک عامل هشداردهنده است که نشان می‌دهد یکی از بخش‌های سیستم ترمز نیاز به تعویض دارد. از آنجایی که کالیپر نیز جزء این سیستم است، عملکرد آن نیاز به بررسی خواهد داشت.
-
بوی سوختگی
یکی دیگر از مواردی که به ما می‌گوید کالیپر ترمز چیست و علامت خرابی آن کدام است، استشمام بوی سوختگی است. گرمای بیش از حدی که از طریق گیر کردن کالیپر روی لنت به وجود می‌آید، باعث ایجاد یک بوی غیرطبیعی میشود. در چنین شرایطی عملکرد تمامی سیستم با مشکل مواجه خواهد شد.
-
ساییدگی نامتقارن لنت
اگر کالیپر خراب باشد، با تولید گرمای زیاد باعث ساییدگی زودهنگام لنت میشود. اگر این ساییدگی بهصورت نامتقارن اتفاق افتاده، این احتمال وجود دارد که کالیپر خراب شده باشد. البته خرید لنت ترمز باکیفیت در پیشگیری از این مقوله بی‌تاثیر نیست.
-
گرد و خاک غیر طبیعی در سیستم ترمز
اگر عملکرد کالیپر با مشکل مواجه شده و قابلیت تماس لنت و روتور را فراهم نمی‌کند، گرد و خاک زیادی روی سیستم ترمز مشاهده خواهد شد. البته این مورد میتواند دلایل دیگری نیز داشته باشد.
چگونه کالیپر خودرو را تعویض کنیم؟
حال که می‌دانید نشانه‌های خرابی کالیپر ترمز چیست، حتماً به‌دنبال راهی برای تعویض آن هستید. اولین و مطمئن‌ترین راه، مراجعه به مراکز تعمیراتی خودرو است؛ اما اگر تمایل دارید خودتان این کار را انجام دهید، در ابتدا باید پیچ لنت ترمز را باز کرده و لنت‌ها را خارج کنید.
سپس پیچ‌ها را بسته و کالیپر را باز کنید. البته قبل از این مرحله بایستی با شل کردن پیچ بانجو کالیپر، اجازه دهید تا بخشی از روغن ترمز خارج شود. در مرحله بعد، پیچ‌های براکت را باز کنید. حال کالیپر را در قسمتی بگذارید که به شلنگ ترمز فشاری وارد نکند.
اکنون قطعه دیسک را با دو مهره محکم‌کننده ببندید. سپس نوبت به جایگذاری و نصب کالیپر جدید می‌رسد. پس از نصب، پیچ‌ها را محکم کرده و پیچ بانجو را روی این قطعه ببندید. حال زمان تعویض واشر مسی است. بعد از قرار دادن لنت‌ها در جای خود، مراحل نهایی بستن کالیپر را انجام داده و پیچ فوقانی بانجو را شل کنید. با این کار روغن ترمز بیرون ریخته و سیستم هواگیری میشود.
شاید در نگاه اول مراحل تعویض این قطعه ساده به نظر برسند؛ اما از آنجایی که یک اشتباه کوچک در نصب آن میتواند عملکرد سیستم ترمز را به‌هم بریزد، پیشنهاد می‌کنیم که برای این کار از خدمات تعمیرگاهی استفاده کنید. سیستم ترمز چیزی نیست که بتوان قطعات آن را بر اساس یک دستورالعمل ساده تعمیر یا تعویض کرد.
کالیپر ترمز چه وظیفه‌ای در خودرو دارد؟
کالیپر ترمز مانند سایر اجزای سیستم ترمز، وظیفه متوقف کردن خودرو را برعهده دارد؛ اما هر کدام از این اجزا، برای رسیدن به این هدف، وظیفه خاص خود را دارند. حال باید بدانیم که در این میان وظیفه کالیپر ترمز چیست. این قطعه با سپری کردن مراحل زیر، نقش خود را در سیستم ترمز ایفا میکند.
- کالیپر از طریق یک‌سری خط فشار، روغن ترمز هیدرولیک را از سیلندر اصلی خارج میکند.
- روغن ترمز به سوراخ موجود در کالیپر منتقل میشود.
- پیستون کالیپر به طرف بیرون کشیده شده و لنت ترمز را به روتور می‌بندد.
- اصطکاک ایجاد شده باعث کاهش سرعت یا توقف کامل خودرو میشود.
- پس از آزاد شدن ترمز، سیلندر اصلی به روغن ترمز اجازه می‌دهد تا از سوراخ کالیپر خارج شده و به‌جای اولیه بازگردد.
- در نهایت پیستون کالیپر جمع شده و برای ترمز بعدی آماده میشود.
هرچند وقت یکبار باید کالیپر ترمز را تعویض کرد؟
واضح است که کالیپر ترمز در حین انجام وظیفه خود، فشار زیادی را متحمل میشود؛ اما ساختار این قطعه به گونه‌‌ای طراحی شده که قابلیت تحمل فشار آن، بالا باشد. عواملی مانند رانندگی نامناسب و عدم تعمیر به موقع باعث کاهش طول عمر این قطعه می‌شوند.
اما در مجموع طول عمر آن حدوداً ده سال اعلام شده است. بنابراین، در صورتی که از سیستم ترمز به‌خوبی نگهداری کنید، زمان تعویض کالیپر ده سال بعد از شروع مصرف خواهد بود.
علل خرابی کالیپر ترمز
هیچ نقصی در خودرو بدون دلیل اتفاق نمی‌افتد. این موضوع در مورد کالیپر نیز صدق کرده و عوامل زیادی بهعنوان پیش‌زمینه خرابی این قطعه شناخته می‌شوند؛ اما علت اصلی بروز نقص در قطعه کالیپر ترمز چیست؟ موارد زیر به یک اندازه می‌توانند در خرابی این قطعه نقش داشته باشند.
- وارد شدن آسیب به مهر و موم پیستون
- خوردگی بدنه به علت تماس با مواد اسیدی
- کثیف بودن روغن ترمز
- گرمای بیش از اندازه سیستم ترمز
- شکستگی شلنگ ترمز
- کثیفی پین راهنمای کولیس
- عدم نگهداری صحیح
- گیر کردن پیستون
- رانندگی نادرست و ترمزهای شدید
- فرسودگی لنت
دلایل چسبیدن کالیپر ترمز
یکی از رایج‌ترین نقص‌هایی که در کالیپر انفاق می‌افتد، ایجاد چسبندگی است. شما باید به‌طور دقیق بدانید که دلیل چسبندگی کالیپر ترمز چیست و چه عواملی بر آن تاثیر دارند. اولین عامل چسبندگی این قطعه مربوط به زنگ‌زدگی پیستون است.
در صورت ورود بیش از حد گرد و خاک به سیستم ترمز، این احتمال وجود دارد که پیستون‌ها دچار زنگ‌زدگی شوند. این موضوع سلامت کلی کالیپر را تحت تاثیر قرار داده و باعث میشود تا لنت روی ترمز گیر کند.
علت دیگر مربوط به صدمه دیدن چکمه‌های پیستون است. این چکمه‌ها که در اطراف پیستون قرار دارند، برای جلوگیری از ورود آلودگی به سیستم ترمز نقش مهمی ایفا می‌کنند. اگر این بخش از پیستون آسیب ببیند، سد دفاعی سیستم در برابر آلاینده‌های محیطی از بین رفته و پیستون در معرض زنگ‌زدگی قرار می‌گیرد.
این موضوع به‌طور مستقیم چسبندگی کالیپر را به‌دنبال خواهد داشت. آسیب دیدن کابل دستی و شکستگی شلنگ ترمز از دیگر دلایلی هستند که با ایجاد مشکل در سیستم ترمز، باعث چسبندگی کالیپر خواهند شد.
چگونه از کالیپر ترمز چسبنده جلوگیری کنیم؟
حال نوبت به این سوال می‌رسد که راه جلوگیری از چسبندگی کالیپر ترمز چیست؟ اولین اقدام مهم این است که روغن ترمز خودرو را در بازههای زمانی یک تا سه ساله تعویض کنید. آب موجود در روغن ترمز قدیمی باعث زنگ‌زدن بخش‌های مختلف سیستم ترمز شده و در نهایت، مشکل چسبندگی کالیپر را به وجود می‌آورد.
لنت ترمز، پین راهنما و پیستون‌ها را می‌بایست هر دو سال یکبار به‌خوبی تمیز کنید؛ زیرا کثیفی این قطعات به‌طور مستقیم، زمینه‌ساز چسبندگی کالیپر هستند. تعویض لنت و دیسک خودرو را به موقع انجام دهید. در صورتی که این دو قطعه در ایجاد اصطکاک با مشکل مواجه شوند یا ساییدگی پیدا کنند، تمامی اجزای سیستم ترمز از جمله کالیپر آسیب خواهند دید.
سخن پایانی
سیستم ترمز خودرو یک مجموعه هماهنگ است که کارکرد درست هر عضو آن به‌طور مستقیم بر سایر اعضا نیز اثر می‌گذارد. حال در پاسخ به سوال کالیپر ترمز چیست، باید گفت که این قطعه میتواند گرمای زیاد در هنگام ترمر گرفتن را تحمل کرده و در متوقف کردن خودرو نقش دارد. حتماً می‌دانید که کیفیت لنت تا چه حد بر ماندگاری و طول عمر کالیپر ترمز اثر می‌گذارد. اگر تمایل دارید از جدیدترین لیست قیمت لنت ترمز مطلع شوید می‌توانید به وب‌سایت مجموعه لنتام مراجعه کنید. لنتام برای آسان‌تر کردن شرایط خرید، خدمات مشاوره رایگان را در نظر گرفته است.
سوالات متداول
آیا عدم استفاده طولانیمدت از خودرو باعث خرابی کالیپر میشود؟
بله؛ استفاده نکردن طولانیمدت از خودرو، میتواند بر کارکرد اجزای سیستم ترمز اثر منفی بگذارد.
بهترین راهکار برای جلوگیری از خرابی کالیپر ترمز چیست؟
بدونشک بهترین راه برای جلوگیری از ایجاد نقص در این قطعه، چک کردن آن در بازههای زمانی خاص است. در صورتی که شما بهصورت پیوسته سیستم ترمز خودروی خود را چک کنید، در صورت وجود یک مشکل کوچک سریعاً آن را رفع کرده و از گسترده شدن این مشکل جلوگیری خواهید کرد.
اصلیترین نشانه خرابی کالیپر ترمز چیست؟
وجود مشکل در پدال ترمز و روند توقف خودرو بهعنوان جدیترین علامت خرابی کالیپر شناخته میشود.
